Ελεύθερος είναι όποιος δεν πουλιέται

Μία από τις βασικές έννοιες της μικροοικονομικής είναι αυτή του αγαθού, του προϊόντος και της υπηρεσίας, δηλαδή, που ικανοποιεί τις διάφορες ανάγκες του ανθρώπου-καταναλωτή. Θα μπορούσαμε να αναλύουμε για ώρες επί ωρών και σελίδες επί σελίδων τις παραπλήσιες έννοιες της προσφοράς και της ζήτησης. Ωστόσο, αυτό που με απασχολεί σήμερα είναι η έννοια του ελεύθερου αγαθού.

Διαβάζουμε, λοιπόν, από το βιβλίο "Σύγχρονη Μικροοικονομική" των Γεωργίου Χριστ. Κώττη και Αθηνάς Πετράκη-Κώττη, καθηγητών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Κεφάλαιο IV (σελίδα 130 ή παραπλήσια).. "Π.χ. ας υποθέσουμε ότι η ποσότητα νερού μιας λίμνης είναι πολύ μεγάλη ενώ η ποσότητα νερού που χρειάζεται μία μικρή παραλίμνια κοινότητα είναι πολύ περιορισμένη [...] ώστε και με δωρεάν παροχή νερού δε θα ήταν δυνατόν να διατεθεί όλο το νερό. Σε μία τέτοια περίπτωση το αγαθό δεν θεωρείται ως οικονομικό αγαθό (economic good) αλλά ως ελεύθερο αγαθό (free good)." Επίσης, διαβάζουμε στην υποσημείωση της ίδιας σελίδας.. "Ελεύθερα αγαθά είναι εκείνα που και με τιμή μηδέν δεν μπορούν να απορροφηθούν από τους χρήστες."

Αυτό που αναφέρεται στην παραπάνω παράγραφο λέει πολύ απλά πως ό,τι δεν μπορεί να διατεθεί στην αγορά είναι ελεύθερο. Και αυτό, γιατί η ποσότητα που υπάρχει είναι τόσο μεγάλη που δεν αξίζει να πληρώσει κανείς έστω και το ελάχιστο χρηματικό ποσό για να την αποκτήσει. Κατά συνέπεια, ελεύθερο αγαθό είναι το χώμα, το γρασίδι, το νερό της θάλασσας, η ηλιακή θερμότητα κ.ο.κ.

Εκεί που θέλω να καταλήξω, είναι το σύντομο συμπέρασμα πως ό,τι δεν πουλιέται είναι ελεύθερο! Μήπως όμως και όποιος δεν "πουλιέται" είναι ελεύθερος; Μα ποιος δεν "πουλιέται" σήμερα; Οι εργαζόμενοι πουλούν τον εαυτό τους προς όφελος του εργοδότη τους, καλλιτέχνες και αληθινά ταλαντούχοι άνθρωποι πουλούν τη δουλειά και το συναίσθημά τους για χάρη της προβολής και της "επιτυχίας", ξεπούλημα ηθών, αρχών, ιδεών, ιδεολογιών, και όλα, σε πολύ καλές τιμές..