Εθελοντική δέσμευση πολιτών για την εξοικονόμηση νερού στον οικιακό τομέα

Εμείς οι πολίτες, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, του ΣΚΑΪ, της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, του Γεωπονικού πανεπιστημίου και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, υπογράφουμε αυτή τη διακήρυξη εθελοντικής δέσμευσης για την εξοικονόμηση του νερού, αντιλαμβανόμενοι ότι στην εποχή της κλιματικής αλλαγής είναι αναγκαίο όλοι και όλες να αναλάβουμε τις ευθύνες που μας αντιστοιχούν, ώστε να αποτελέσουμε μέρος της λύσης - χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αγνοούμε ή αδιαφορούμε για τις αλλαγές που χρειάζεται να γίνουν σε επίπεδο πολιτικών για το νερό.

Δεσμευόμαστε εθελοντικά, ότι στην καθημερινή μας ζωή, σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο, θα προσπαθούμε να συμβάλλουμε στην εξοικονόμηση νερού και θα επιδιώκουμε να ευαισθητοποιούμε και άλλους πολίτες να συμμετάσχουν σε αυτή την προσπάθεια:

- εφαρμόζοντας κάποιες ή τις περισσότερες από τις πρακτικές εξοικονόμησης που καταγράφονται στον δωδεκάλογο καλών πρακτικών,

- ενθαρρύνοντας τις τοπικές αρχές και τις εταιρίες ύδρευσης να δώσουν προτεραιότητα και μεγαλύτερη έμφαση στην εξοικονόμηση νερού.

Στην επιλογή μας αυτή οδηγηθήκαμε μέσα από τη συνειδητοποίηση του γεγονότος, ότι χρειάζεται σήμερα να διαμορφώσουμε μια νέα σχέση με το περιβάλλον και το νερό, να υιοθετήσουμε μια νέα κουλτούρα που θα αντιμετωπίζει το νερό ως αγαθό σε ανεπάρκεια που πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες της ζωής μας και της ζωής των μελλοντικών γενεών, καθώς και τις ανάγκες των οικοσυστημάτων σήμερα, αλλά και στο μέλλον (νερό για τη ζωή, νερό για τη φύση, νερό για την κοινωνία).

Δώδεκα απλές λύσεις που μπορούμε να εφαρμόζουμε στο μπάνιο, στην κουζίνα και έξω από το σπίτι περιορίζοντας τη σπατάλη νερού, χωρίς να μειώσουμε την ποιότητα ζωής, την καθαριότητα και την υγιεινή μας:

1. Συγκεντρώνουμε το νερό που τρέχει από τη βρύση, μέχρι να μπορέσουμε να πετύχουμε την επιθυμητή θερμοκρασία για το ντους ή το πλύσιμο των πιάτων, σε έναν κουβά ή ένα ποτιστήρι, για να το χρησιμοποιήσουμε αργότερα στα φυτά ή στην τουαλέτα. Το ίδιο μπορούμε να κάνουμε όταν πλένουμε φρούτα και λαχανικά ή με το τελευταίο νερό από το πλυντήριο, από το στράγγισμα των ρούχων.

2. Χρησιμοποιούμε μόνο όσο ακριβώς νερό χρειαζόμαστε πραγματικά στο ντους (που το προτιμάμε αντί του αφρόλουτρο στη μπανιέρα), κλείνουμε το νερό όταν σαπουνιζόμαστε και το ξανανοίγουμε για να ξεπλυθούμε. Δεν αφήνουμε το νερό να «τρέχει» άσκοπα όταν πλένουμε τα δόντια μας ή ξυριζόμαστε.

3. Ελέγχουμε τις σωληνώσεις μέσα ή έξω από το σπίτι και το καζανάκι για τυχόν διαρροές (π.χ. ρίχνοντας μια ταμπλέτα χρώματος στο καζανάκι, με την εμφάνιση ή μη χρώματος στη λεκάνη θα δούμε αν υπάρχει διαρροή, ελέγχοντας τον υδρομετρητή πριν κοιμηθούμε το βράδυ και μόλις ξυπνήσουμε το πρωί, ενώ δεν γίνεται κατανάλωση νερού, κά). Σε περίπτωση διαρροής επιδιορθώνουμε άμεσα τη βλάβη.

4. Αν πλένουμε τα πιάτα στο χέρι, μέσα στο νεροχύτη ή σε μια λεκάνη, φροντίζουμε να χρησιμοποιούμε με περίσκεψη τόσο το νερό, όσο και το απορρυπαντικό (τα οποίο επιδιώκουμε να είναι από φυσικά, βιοδιασπώμενα υλικά, για να μην προσθέτουμε ρυπαντικό φορτίο στα λύματα). Δεν αφήνουμε το νερό της βρύσης να τρέχει, όσο σαπουνίζουμε τα πιάτα και φροντίζουμε να τα ξεπλένουμε όλα μαζί. Αν χρησιμοποιούμε πλυντήριο πιάτων, το θέτουμε σε λειτουργία μόνο όταν γεμίσει και αφού προηγουμένως έχουμε καθαρίσει μερικώς τα πιάτα χωρίς να χρησιμοποιήσουμε πολύ νερό.

5. Δεν χρησιμοποιούμε την τουαλέτα ως σταχτοδοχείο ή κάδο απορριμμάτων και τραβάμε το καζανάκι μόνο όταν είναι απαραίτητο.

6. Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε νερό για να ξεπαγώσουμε γρήγορα κατεψυγμένα τρόφιμα, γι’ αυτό προγραμματίζουμε να τα βγάλουμε από την κατάψυξη από το προηγούμενο βράδυ, ώστε να ξεπαγώσουν σιγά-σιγά. Για να έχουμε δροσερό νερό το καλοκαίρι δεν αφήνουμε τη βρύση να τρέχει, αλλά προσθέτουμε παγωμένο νερό από το ψυγείο στο νερό της βρύσης που έχουμε στο ποτήρι μας.

7. Όταν βάζουμε πλυντήριο ρούχων φροντίζουμε να είναι πάντα γεμάτο και επιλέγουμε το κατάλληλο πρόγραμμα πλυσίματος, για να καθαρίσουν τα ρούχα με τη μικρότερη δυνατή σπατάλη ενέργειας και νερού.

8. Χρησιμοποιούμε το λάστιχο μόνο όταν είναι εντελώς απαραίτητο. Αντί γι’ αυτό, μπορούμε να πλένουμε την βεράντα, την αυλή ή το πεζοδρόμιο χρησιμοποιώντας κουβά με νερό.

9. Αν πλένουμε το αυτοκίνητο σε πλυντήριο αυτοκινήτων επιλέγουμε αυτά που καθαρίζουν και ανακυκλώνουν το νερό. Αν το πλένουμε εμείς, αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε το λάστιχο και το πλένουμε με κουβά και σφουγγάρι. Δεν πλένουμε το αυτοκίνητο όταν βρισκόμαστε σε περιοχές που αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα με το νερό και έχουν διακοπές στην υδροδότηση.

10. Υιοθετούμε λύσεις που επιτρέπουν να έχουμε φυτά στον κήπο ή στο μπαλκόνι, χωρίς να σπαταλάμε το νερό, όπως για παράδειγμα:

- Επιλέγουμε φυτά που να είναι λιγότερο απαιτητικά σε νερό - υπάρχουν πάρα πολλά και πολύ ωραία κατάλληλα για τη μεσογειακή ζώνη.

- Αναζητούμε για ένα φυτό τις ποικιλίες που απαιτούν ελάχιστη ή καθόλου κατανάλωση νερού. Για παράδειγμα, αν τυχόν επιλέξουμε γκαζόν για τον κήπο μας (που συνήθως είναι πολύ απαιτητικό σε νερό και χημικά), μπορούμε να αναζητήσουμε είδη (όχι γενετικά τροποποιημένα) που να είναι λιγότερα απαιτητικά σε νερό.

- Εφαρμόζουμε πρακτικές ποτίσματος που περιορίζουν την κατανάλωση νερού (πχ. ρυθμιζόμενο πότισμα με σταγόνες, πότισμα νωρίς το πρωί ή αφού δύσει ο ήλιος, όταν η εξάτμιση του νερού είναι λιγότερη). Ρυθμίζουμε τους ψεκαστήρες, ώστε να μην καταβρέχουν το δρόμο ή τα πεζοδρόμια.

- Χρησιμοποιούμε κομμάτια φλοιών δέντρων, βρύα, ή χαλίκι για να καλύψουμε το γυμνό έδαφος γύρω από τα φυτά σε κήπους και γλάστρες, κάτι που εμποδίζει την εξάτμιση του νερού.

11. Επανεξετάζουμε ορισμένες συνήθειές μας (πχ. οι ατομικές πισίνες) με κριτήριο αν μπορούν να είναι συμβατές με την εποχή της μείωσης των διαθέσιμων υδατικών πόρων ή τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή μας. Αν υπάρχει πισίνα, χρησιμοποιούμε τουλάχιστον κάλυμμα, για να αποτρέψουμε την εξάτμιση, όπως επιβάλλεται πλέον στην Κύπρο. Επιπλέον, με αυτό τον τρόπο διατηρούμε την πισίνα καθαρότερη και αποφεύγουμε τη χρήση χημικών για τον καθαρισμό της.

12. Στις κατοικίες, εφόσον είναι εφικτό από οικονομική ή τεχνική άποψη, υιοθετούμε τεχνικές λύσεις που μπορεί να διευκολύνουν την εξοικονόμηση του νερού, όπως:

- καζανάκια με δυνατότητα επιλογής της ροής και της ποσότητας του νερού, ανάλογα με τις ανάγκες (καζανάκια διπλής ροής, καζανάκια μικρότερης χωρητικότητας νερού),

- κεφαλές μπαταρίας ντους με ρυθμιζόμενη ή χαμηλή ροή,

- βρύσες εξοικονόμησης νερού,

- φροντίζουμε οι νέες ηλεκτρικές συσκευές (πλυντήριο ρούχων και πιάτων) που επιλέγουμε να είναι αποδοτικές από άποψη κατανάλωσης νερού (όπως αντίστοιχα προτιμούμε τις ενεργειακά αποδοτικές συσκευές),

- πριν λάβουμε αποφάσεις για την εγκατάσταση των υδραυλικών μας, ιδιαίτερα σε νησιά και σε νέες κατοικίες, εξετάζουμε τη δυνατότητα εφαρμογής συστημάτων συλλογής και αξιοποίησης του νερού της βροχής και συστημάτων συλλογής, καθαρισμού και ανακύκλωσης των νερών από τον νιπτήρα και τον νεροχύτη (γκρίζα νερά), για χρήση όπου δεν απαιτείται καθαρό πόσιμο νερό.