Αλλά αυτό το «τιμής ένεκεν» Εκείνοι του Τύμβου το άξιζαν. Μας προτρέπουν, λοιπόν, να καταστήσουμε κι εμείς σαφές προς όλους ότι το αξίζουμε. Όχι γιατί είμαστε οι απόγονοι των Ελεύθερων Πολιορκημένων ήταν Τριακοσίων του Λεωνίδα, αλλά για τ δική μας πορεία και παρουσία στο διεθνές γίγνεσθαι. Να αποδείξουμε ότι δεν κατακλύσαμε τον κόσμο μόνο ψήνοτας, τηγανίζοντας και παίζοντας ρόλο κομπάρσου σε κάποια εργάκια, όπως μας κατηγόρησε το γερμανικό περιοδικό Focus. Είμαστε κι εκείνοι που έδωσαν (και δίνουν) έναν Σεφέρη, έναν Ελύτη, έναν Ρίτσο, μια Αρβελέρ, έναν Αξελό, έναν Γαβρά, τους ερευνητές της Silicon Valley. Είμαστε κι εκείνοι που μπορούν να σταθούν στα πόδια τους, παλεύοντας συλλογικά σε μια τόσο δύσκολη συγκυρία, σαν τη σημερινή.
Το μήνυμα είναι ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Αρκεί, όπως εκείνοι δεν φοβόνταν το θάνατο, να μη φοβόμαστε κι εμείς την αλήθεια Και να το παραδεχτούμε. Έχουμε κι εμείς σήμερα ανάγκη από μια Έξοδο. Μια έξοδο από τον ασφυκτικό κλοιό της ίδιας της ολιγωρίας μας, του ίδιου του ψεύδους μας, του ίδιου του εαυτού μας. Οφείλουμε να αντιτάξουμε άμυνα στην εθνική μας φθορά.
Έχουμε ανάγκη ως έθνος από μια άλλη τάφρο, ένα άλλο τείχος. Οι ψυχές μας μέσα στη γενική κρίση -ηθική τώρα πια- έχουν μείνει ανοχύρωτες. Πρέπει να παραδεχθτούμε πως οι ηθικές μας αντιστάσεις μειώνονται μέρα με τη μέρα.
Στο σημείο αυτό το μήνυμα έρχεται από μια πολυπρόσωπη σύνθεση: την Εικόνα της Εξόδου (τιμή μέγιστη για μένα να τη σηκώσω, ανήμερα των Βαγιώνε, στους αδύναμους ώμους μου!). Μια γέφυρα μας προτρέπουν οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι να στήσουμε. Με αυτή να συνδέσουμε τις ουράνιες δυνάμεις με τη γη. Ν διακρίνουμε τον κόσμο των θνητών και των αθανάτων. Τη θεϊκή αποστολή κάθε ανθρώπου.
Δείτε τους αντιμαχόμενους. Η σύγκρουση, αν και δείχνει άνιση, αποπνέει κάτι μεταφυσικό. Η σύγκρουση των δυνάμεων του φωτός με τις δυνάμεις του σκότους. Οι Εξοδίτες φαντάζουν σαν να μάχονται στον αέρα και δεν αγγίζουν τη γη. Οι Τούρκοι, σε γήινους, βαρείς και σκούρους τόνους, με ελάχιστα φώτα, είναι όλοι τους σκυθρωποί και άσχημοι. Το φως των Εξοδιτών είναι εσωτερικό. Οι Τούρκοι παραμένουν σκοτεινοί.
Το φως λοιπόνμέσα μας, αλλά και το σκοτάδι μέσα μας. Οι Λαιστρυγόνες και οι Κύκλωπες που ο καθένας μας κουβαλά. Με αυτούς καλούμαστε να πολεμήσουμε. Με τον ανελεύθερο εαυτό μας, τον δέσμιο ποικίλων εξαρτήσεων, παθών, ενστίκτων, υλικών αναγκών. Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε τις εξαρτήσεις μας και να τις υπερβούμε. Με μια θεϊκή έξαρση να ανεβούμε πάνω από το φόβο, πάνω από τον εαυτό μας και τις ανάγκες μας. Να απελευθερωθούμε απ' ό,τι μας κρατά δέσμιους.
Ειδικά σήμερα, όπου η έννοια της ελευθερίας βρίσκεται αδιάκοπα σε κίνδυνο. Η υποταγή του ανθρώπου στα κελεύσματα των μηχανισμών παραγωγής και προώθησης μαζικής κουλτούρας τον ωθεί να σκλαβώνεται στο ευτελές και να μην μπορεί να διακρίνει το Ωραίο. Η κερδοθηρία αποψιλώνει το έδαφος στο οποίο μπορούν να ανθίσουν οι αρετές. Έπεται η φαλκίδευση της δημοκρατίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Σημασία άρα έχει αν τη δέχεσαι αυτή την κατάσταση για τον εαυτό σου και για τους άλλους. Σημασία έχει πώς φέρεσαι μέσα στις ανελεύθερες συνθήκες κι αν προσφέρεσαι σε αυτές. Μέσα στη μεγαλύτερη ελευθερία, ο άνθρωπος γίνεται ουσιαστικά δούλος, όταν αποδέχεται αδιαμαρτύρητα (έστω και το ενδεχόμενο) να απεμπολήσει ακόμη και μόρια της ελευθερίας του είτε αδιαφορεί όταν απεμπολείται η ελευθερία των άλλων. Μέσα στην πιο στυγνή δουλεία, ο άνθρωπος παραμένει ελεύθερος, όταν δεν αποδέχεται τη δουλεία και μάχεται εναντίον της. Την ακαταμάχητη αυτή δύναμη για τον αγώνα τη δίνει μόνο η βούληση ελευθερίας.
Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι να μην εθελοτυφλούμε μπροστά στις απειλητικές δυνάμεις. Να μην βυθιζόμαστε στη βλάσφημη απόλαυση των αγαθών. Να ανησυχούμε, να διαλογιζόμαστε, να προβληματιζόμαστε. Να μην κυριευόμαστε από δισταγμό ή ατολμία.
Για μας η ελευθερία πρέπει να είναι συγκεκριμένη: μια ελευθερία που να αφορά εμένα κι εσένα, το γείτονά μου. Γι' αυτό πρέπει να την κατακτούμε καθημερινά, να τη νιώθουμε να γλιστρά μέσα από τα χέρια μας και να την κρατάμε σφιχτά. Να διαπνέει ολόκληρη τη ζωή μας μ' ένα νόημα πρακτικό και όχι αφηρημένο. Να είναι σαφής και με όρια, ώστε να μην αποτελεί κίνδυνο σαφή και άμεσο για την ελευθερία των άλλων ανθρώπων. Να μην παραχαράσσεται εξαιτίας της άγνοιας και των συμφερόντων μας. Αυτό είναι το χρέος του ανθρώπου.
Και, προκειμένου να εκπληρωθεί αυτό το χρέος, οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι στέλνουν το μήνυμά τους στην επίσημη Πολιτεία για παροχή αγωγής και παιδείας στους πολίτες, με τρόπο που θα εμπνέει το σεβασμό στην ελευθερία και θα υποδεικνύει την ευθύνη της συμμετοχής στα κοινά. Μια παιδεία εθνικής Ιστορίας, για να δώσει την αθόλωτη ματιά στον άνθρωπο «τον τολμώντα αεί τι κινείν των μην καλώς εχόντων» (δεν ξέρω, βέβαια, πώς η παιδεία αυτή θα δοθεί... με διαδραστικούς πίνακες και μείωση των ωρών διδασκαλίας της Ιστορίας στα Λύκεια!).
Στον καθέναν από μας, που στήνει το δικό του αλωνάκι, λένε οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι ότι χρειάζεται να δοθεί μια ιστορική γνώση η οποία δεν θα διατηρεί μόνο το εξωτερικό περίγραμμα του παρελθόντος, σαν κέλυφος αδειανό από νόημα και γνήσια συγκίνηση. Κι αυτό γιατί αυτή η ταρίχευση είναι συνώνυμη με την καταδίκη του ιστορικού παρελθόντος στην ακινησία, την ουσιαστική φθορά.
Σε μια εποχή όπου όλοι ξεριζώνουμε στην Ιστορία από μέσα μας -φοβούμενοι μήπως, αν δεν την απωθήσουμε, ένα ξεχασμένο αγκάθι της εντός μάς θυμίσει τη διάλυση της ύπαρξής μας- οφείλει η Πολιτεία, στο όνομα της θυσίας των Γενναίων, να μιλήσει τη γλώσσα της νοσταλγίας για εκείνον το γνήσιο οίστρο ενός καιρού αλλοτινού, που ήθελε ελευθερία και ήξερε να την κερδίζει.
Άφησα για το τέλος κάτι πιο ειδικό, ή πιο μεσολογγίτικο, που σκέφτομαι κάθε φορά που τριγυρίζω στους δρόμους της πόλη...
«Χρυσή είν' η μαύρη πέτρα της και το ξερό χορτάρι». Το Μεσολόγγι εκπέμπει κάτι το απροσδιόριστο, κάτι που δεν συλλαμβάνεται μόνο με τις αισθήσεις. Μια πολιτεία σαν το Μεσολόγγι, μια αβρούπολη, ένα θαλασσοχώρι, απαλύνει την ψυχή και σε κάνει ποιητή και ζωγράφο.
Είναι αυτό το Μεσολόγγι που βλέπουν όλοι;
Όχι,. Είναι, όμως, το Μεσολόγγι που βλέπουμε εμείς που το αγαπάμε. Κι αυτό είναι ένα ακόμη μήνυμα από Εκείνους: να το αγαπάμε! Να το βλέπουμε με τα μάτια της ψυχής, να το προστατεύουμε και ν' αγωνιζόμαστε γι' αυτό!
Εντέλει, να έχουμε πολύ Μεσολόγγι μέσα μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Δεν με ενδιαφέρει τι λένε οι άλλοι για μένα.
Με απασχολεί περισσότερο τι σκέφτονται για μένα.
Παρακαλώ να υπογράφετε τα σχόλιά σας..